Συνοπτική Παρουσίαση

Η πράξη 4.1.1.δ "Παραγωγή Βοηθητικού Εκπαιδευτικού Υλικού για την Εισαγωγή Θεμάτων Σχετικά με τα Φύλα στην Εκπαιδευτική Διαδικασία" που εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας 4 του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ ("Προγράμματα υποστήριξης της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για γυναίκες") αποσκοπεί στην προώθηση της ισότητας των φύλων στο χώρο της Πρωτοβάθμιας (Νηπιαγωγείο,Δημοτικό) και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο,Γενικό Λύκειο και ΕΠΑ.Λ/ΕΠΑ.Σ), εισάγοντας το σχετικό προβληματισμό στην εκπαιδευτική διαδικασία με την παραγωγή κατάλληλου βοηθητικού εκπαιδευτικού υλικού.

Για την επίτευξη του συγκεκριμένου κεντρικού στόχου κρίνεται απαραίτητη η εκπόνηση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή βοηθητικού εκπαιδευτικού υλικού το οποίο

α) να εισάγει την προβληματική του φύλου στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας

β) να συμβάλλει στην προώθηση της ισότητας των φύλων σε όλους τους κοινωνικούς τομείς όπως λ.χ. στον ιδιωτικό χώρο της οικογένειας καθώς και στο δημόσιο χώρο της εκπαίδευσης, της αγοράς εργασίας, της πολιτικής, της ψυχαγωγίας κλπ.

γ) να προβάλλει τις πολύπλευρα θετικές διαστάσεις της προώθησης και επίτευξης της ισότητας των φύλων σε όλους τους κοινωνικούς τομείς.

Ένα βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό προκειμένου να συμβάλλει στην επίτευξη των παραπάνω στόχων, οι οποίοι αποτελούν τους βασικούς και κύριους στόχους του Μέτρο 4.1, της Ενέργειας 4.1.1 και όλων των επιμέρους πράξεων που εντάσσονται σ' αυτά, όπως βέβαια, και της Πράξης 4.1.1.δ που αφορά ειδικά την παραγωγή βοηθητικού εκπαιδευτικού υλικού, πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες επιστημονικές προδιαγραφές αποτελεσματικότητας τόσο σε ό,τι αφορά το περιεχόμενό του όσο και σε ό,τι αφορά την παιδαγωγική και διδακτική μεθοδολογία του. Έτσι:

Ι . Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο, το βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό προβλέπεται να:

• εισάγει στην εκπαιδευτική διαδικασία θέματα και ζητήματα που αφορούν και συνδέονται με τις ασύμμετρες σχέσεις ανάμεσα στα φύλα. Τα εισαγόμενα προς συζήτηση και προβληματισμό θέματα είναι δυνατό να έχουν ως αφόρμηση το περιεχόμενο των μαθημάτων, που προβλέπονται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα των σχολείων ή να είναι ανεξάρτητα από αυτά.
• προωθεί την αντίληψη, τις αρχές και γενικά τη φιλοσοφία της ισότητας των φύλων σε όλους τους κοινωνικούς τομείς. Στον ιδιωτικό χώρο της οικογένειας καθώς και στο δημόσιο χώρο της εκπαίδευσης, της εργασίας, της πολιτικής, της ψυχαγωγίας κτλ.,
• προβάλλει την επίτευξη της ισότητας των φύλων ως μια βασική και θεμελιώδη αρχή της δημοκρατίας,
• αναδεικνύει και να προβάλλει τη συμμετοχή και τη θετική συνεισφορά των γυναικών στην οικογένεια, στην αγορά εργασίας και γενικά στην εξέλιξη, την ανάπτυξη και πρόοδο της κοινωνίας διαχρονικά,
• αναδεικνύει τη σχέση ανάμεσα στην επίτευξη της ισότητας των φύλων και την οικονομική ανάπτυξη των σύγχρονων κοινωνιών και να
• συμφιλιώνει τον ιδιωτικό με το δημόσιο χώρο και κατ' αντιστοιχία τη γυναικεία με την ανδρική ταυτότητα.

ΙΙ. Σε ό,τι αφορά την παιδαγωγική και διδακτική μεθοδολογία, το βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό προβλέπεται να:

• αποδομεί τις κυρίαρχες παγιωμένες ανισομερείς διχοτομίες φύλου. Δηλαδή, όχι μόνο δε θα αναπαράγει τα παραδοσιακά κοινωνικά στερεότυπα με βάση το φύλο, αλλά θα εγείρει προβληματισμό και συζητήσεις προς την κατεύθυνση εξάλειψής τους.
• χρησιμοποιεί μη σεξιστική γλώσσα, όπως π.χ. να αναφέρει και τα δύο γένη άρθρων, ουσιαστικών, επιθέτων π.χ. οι μαθητές/τριες, ο/η εκπαιδευτικός κλπ.,
• υιοθετεί τη χρήση της βιωματικής προσέγγισης έτσι ώστε οι μαθητές/τριες με βάση τις υπάρχουσες εμπειρίες, βιώματα και γνώσεις τους να παρακινούνται σε προβληματισμό και κριτική αναθεώρηση των κυρίαρχων απαξιωτικών κοινωνικών αντιλήψεων για το γυναικείο φύλο,
• μπορεί να χρησιμοποιείται παράλληλα-συμπληρωματικά με ή/και ανεξάρτητα από τα εγκεκριμένα σχολικά εγχειρίδια,
• συμβάλλει στην ανάπτυξη διαφόρων νοητικών και γνωστικών ικανοτήτων καθώς και μορφών συνεργασίας ή ευγενούς άμιλλας στο μαθητικό πληθυσμό με το να προτείνει ποικίλες εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης όπως π.χ. εργασία σε ομάδες, ασκήσεις ευαισθητοποίησης, κουίζ, project , έρευνα δράσης κλπ.,
• είναι σαφές και κατανοητό, επιμελημένο ως προς την εμφάνιση και οπωσδήποτε εύκολα προσβάσιμο τόσο στο διδακτικό προσωπικό όσο και στο μαθητικό πληθυσμό,
• εμπεριέχει εικονογράφηση, η οποία είναι συναφής με το εκάστοτε υπό συζήτηση θέμα π.χ. εικόνες από την οικογένεια, από χώρους εργασίας κλπ., οι οποίες προωθούν την αντίληψη της ισότητας του φύλου. Η εικονογράφηση θα προσιδιάζει προς την ηλικία των μαθητών/τριών που απευθύνεται.

Ένα βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό με τις παραπάνω προδιαγραφές έχει πολλές πιθανότητες να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση των δύο βασικών συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας, των μαθητών/τριών και των εκπαιδευτικών στο ζήτημα των ασύμμετρων διαφυλικών σχέσεων, έτσι ώστε:

οι μαθητές και οι μαθήτριες να αναπτύσσουν κριτικό πνεύμα και στάση προς:

• τις ίδιες τις προσωπικές τους αντιλήψεις και αναπαραστάσεις για τα φύλα
• τον τρόπο και τις πρακτικές μέσω των οποίων αυτές διαμορφώθηκαν
• τους τρόπους με τους οποίους προβάλλονται τα φύλα στο περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων, λογοτεχνικών έργων, ημερήσιο και περιοδικό τύπο, ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων κλπ.
• τις πατριαρχικές δομές της κοινωνίας και την υποδεέστερη θέση των γυναικών στις θεωρούμενες σύγχρονες δημοκρατίες
• τις ίδιες τις προσωπικές τους επιλογές σε ό,τι αφορά την επαγγελματική τους κατεύθυνση, τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες και στόχους και κυρίως
• θα ενδυναμωθούν και θα ενισχυθούν να επιλέξουν την εκπαιδευτική και την επαγγελματική τους κατεύθυνση, πορεία και εξέλιξη υπερβαίνοντας τους περιορισμούς των σχετικών στερεότυπων αντιλήψεων που συντηρούν τον κάθετο και οριζόντιο διαχωρισμό των θέσεων εργασίας με βάση το φύλο.

οι εκπαιδευτικοί - άνδρες και γυναίκες - να είναι σε θέση να:

• εντοπίζουν την ανισότητα και διάκριση των φύλων σε όλους τους κοινωνικούς τομείς, αλλά ιδιαίτερα στο χώρο εργασίας τους, στην εκπαίδευση
• κατανοούν τον αναπαραγωγικό ρόλο του σχολείου στη συντήρηση της κοινωνικής ανισότητας με βάση το φύλο
• προωθούν την ισότητα των φύλων με βάση τα σχετικά επιστημονικά δεδομένα
• σχεδιάζουν και να υλοποιούν παρεμβάσεις με στόχο την προώθηση της ισότητας των φύλων είτε εντός είτε εκτός ωρών διδασκαλίας.

Έχει επίσης πολλές πιθανότητες να συμβάλλει σε μια έμμεση ευαισθητοποίηση

των γονέων στα πλαίσια συζητήσεων με τα παιδιά, έτσι ώστε να:

• γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με τις αρχές και τη φιλοσοφία της ισότητας των φύλων,
• προβληματιστούν για το διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης και γενικά διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους ανάλογα με το φύλο τους και να
• στηρίζουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των παιδιών χωρίς τους στερεότυπους περιορισμούς του φύλου.

των συγγραφέων των σχολικών εγχειριδίων , έτσι ώστε να :

• αποφεύγουν την αποτύπωση των παραδοσιακών κοινωνικών στερεοτύπων των φύλων στο περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων,
• αποφεύγουν το σεξισμό στη γλώσσα και να
• εμπλουτίζουν τις διάφορες θεματικές με τη διάσταση του φύλου

των στελεχών/ συμβούλων εκπαίδευσης , έτσι ώστε να :

• εμπλουτίζουν τις διοικητικές και συμβουλευτικές τους παρεμβάσεις υιοθετώντας αρχές και πρακτικές που προάγουν την ισότητα των φύλων στο χώρο της εκπαίδευσης.